فاز ۱۲ پارس جنوبی در انتظار رئیس جمهوری
21:28 1393/10/19
فاز ۱۲، بزرگ‌ترین فاز میدان گازی مشترک در عسلویه، بر کرانه خلیج فارس خودنمایی می‌کند.
جمعی از مدیران و مسئولان صنعت نفت، متخصصان و کارشناسان و تیم حراست، در گوشه‌ای از ناحیه‌ای نسبتا وسیع حضور دارند. پس از لحظاتی کمی آن طرف‌تر، بر فراز آب‌های آرام خلیج‌فارس، نمای هلی‌کوپتر آبی رنگ حامل مهندس بیژن زنگنه وزیر نفت آشکار می‌شود و صدای ممتدی، در آسمان و در گستره تاسیسات عظیم فاز ۱۲ می‌پیچید.
هلی‌کوپتر به نزدیکی‌های زمین که می‌رسد، گردوخاک شدیدی برمی‌خیزد. تیم استقبال‌کننده اما همچنان در جای خود می‌ایستند. هلی‌کوپتر به آرامی می‌نشیند. پس از لحظاتی در باز می‌شود و مهندس زنگنه با قدم‌هایی محکم و استوار پا به بیرون می‌گذارد. با نگاهی عمیق، میدان را برانداز می‌کند. به اتفاق چند تن از همراهان وارد محوطه استقبال شده و با پیشوازکنندگان، خوش و بشی صمیمانه می‌کند. سپس از منتهی‌الیه میدان یا در اصطلاح مرسوم، پد هلی‌کوپتری خارج شده و به «ویوگالری» یا همان بلندترین نقطه چشم‌انداز فاز ۱۲ می‌رود. جایی که باید همه تاسیسات خشکی یک فاز از آن نقطه پیدا باشد. اتوبوس تشریفات منتظر است و او پس از بازدیدی کوتاه از ویوگالری، به قصد ارزیابی تاسیسات خشکی این فاز راهی می‌شود.
مشعل‌های فاز روشن است
نقطه آغاز بازدید مهندس زنگنه از تاسیسات فاز ۱۲، محل ورود گاز به پالایشگاه است. یعنی نقطه تلاقی دریا به خشکی و اتصال خط لوله سکوهای دریایی به تاسیسات خشکی فاز ۱۲ و بعد یکی پس از دیگری واحدهای یوتیلیتی، شیرین‌سازی گاز، جداسازی میعانات گازی، واحد نیتروژن، واحد آب‌گیر، واحد تخلیص و جداسازی گوگرد و ... مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
ظاهرا فاز ۱۲ وارد مرحله‌ای دیگری خواهد شد و تا روزهایی نه چندان دور از اولویت‌دار بودن خارج می‌شود. مشعل‌های فاز روشن است و برخی واحدها مشغول به کارند: وزیر نفت در پنجمین سفر خود به پارس جنوبی و ورود به بزرگ‌ترین طرح این میدان، در حال آماده کردن مقدمات لازم برای افتتاح این فاز توسط حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی، رئیس جمهور ایران است. به نظر می‌رسد همه چیز در این فاز روبه‌راه است. جایگاه افتتاح تعیین شده است. مهندس زنگنه پس از بازدید از تاسیسات، به وسیله اتوبوس تشریفات وارد پدهلی‌کوپتری می‌شود. مقصد بعدی وزیر، فازهای ۱۶، ۱۵ و ۱۸، ۱۷ پارس جنوبی است. شاید این آخرین بازدید او از این فاز تا پیش از برنامه افتتاح باشد.
پارس جنوبی در شرایط تعادل
فعالیت گسترده‌ای در مسیر ساخت و توسعه طرح‌ها انجام شده. از این پس جهت‌گیری این دست از فعالیت‌ها باید به گونه‌ای باشد که در سریع‌ترین زمان ممکن تولید گاز از مخزن تحقق یابد. تلاش وزارت نفت این است تا در تهران ضمن تجهیز منابع پشتیبانی لازم، سازوکارهای ویژه‌ای برای توسعه این میدان مشترک به کار گیرد.
این عبارت جزء اولین سخنان وزیر نفت دولت یازدهم در ۳۱ مرداد سال ۹۲، پس از سفر به شهر عسلویه و بازدید از میدان مشترک پارس جنوبی است. در حالی که بیش از یکسال از اولین سفر کاری بیژن زنگنه به پارس جنوبی می‌گذرد اکنون شاهد پیشرفت‌های چشمگیری در مسیر توسعه و بهره‌برداری از برخی فازهای این میدان هستیم. آن روزها وزیر نفت با اشاره به اهمیت شتاب توسعه این میدان عنوان کرد که در دوره کاری جدید خود تمرکز ویژه‌ای را بر راه‌اندازی فازهای ۱۷، ۱۸ و ۱۵، ۱۶ و ۱۲ صورت خواهد گرفت. طرح‌هایی که از سوی مهندس زنگنه دارای «اولویت نخست» بهره‌برداری معرفی شدند.
پایبندی به برنامه‌ها و تسریع در توسعه میدان، تا حصول نتیجه مطلوب و مشاهده ملموس آن از سوی آحاد مردم که همان تولید گاز و بهره‌برداری موثر از منابع آن است، خواست اولیه و مهم وزیر نفت از روزهای آغازین فعالیت در وزارت خانه مطبوعه بوده است. موضوعی که بارها از سوی وی به عنوان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های آن وزارت خانه در سفرهای خود به پارس جنوبی اعلام نموده است.
افزون بر این تجهیز منابع پشتیبانی لازم و تدوین سازوکارهای ویژه به منظور انسجام و ایجاد شاکله مدیریتی متعادل از اصلی‌ترین برنامه‌های وزارتی مهندس زنگنه در دوره اخیر مسئولیت بر وزارت نفت بوده است. حال با گذشت بیش از یکسال از تصدی وی بر این وزارت خانه خبرها حاکی از برایند مثبت تغییرات مدیریتی و منظم در پارس جنوبی است تا جایی که وی در مصاحبه اخیر خود و در حاشیه سفر به عسلویه عنوان کرد: «توسعه میدان پارس جنوبی در یک وضع متعادل و معقول مدیریتی قرار گرفته و سازمان اجرای آن نسبت به گذشته در مجموع خوب شده است؛ ضمن آنکه با توجه به توان کنونی وزارت نفت از نظر بنده ساختار مدیریتی موجود در این پروژه می‌تواند به سرعت این طرح را به نتیجه برساند.»
لزوم تلاش بیشتر
وزیر نفت با تاکید بر تلاش‌های بیشتر برای رفع موانع موجود بر سر توسعه پارس جنوبی عنوان کرده بود پارس جنوبی نیازمند تلاش بیشتری است و همه همکاران اعم از کارفرما و پیمانکاران باید همه تلاش خود را برای رفع مشکلات توسعه این میداتن بسیج کنند.
این در حالی است که او اکنون با مثبت خواندن مناسبات کارفرما با پیمانکاران طرح‌های پارس جنوبی چنین عنوان کرده است: «اجرا و تقسیم کار بسیار تنظیم‌شده، میان پیمانکاران و کارفرما تقسیم شده است، فقط همه باید در دولت و مجلس کمک کنیم تا منابع مالی لازم برای ادامه توسعه این میدان به موقع فراهم شود تا بتوانیم هفت فاز اولویت نخست را ظرف ۵ تا ۶ ماه آینده تمام کنیم.»
اهمیت نقش میدان پارس جنوبی در توسعه ملی و انباشت سرمایه به گونه‌ای است که هم اکنون به گفته زنگنه حدود ۷۰ درصد از منابع مالی وزارت نفت به این میدان اختصاص می‌یابد. وی در نخستین سفر خود نیز اعلام کرده بود: «تمام توان لجستیکی صنعت نفت به منظور بهره‌برداری سریع‌تر از طرح‌های دارای اولویت در یک راستا به کار گرفته می‌شود.» زنگنه گفته بود از این پس ۶۰ درصد از وقت خود را برای توسعه میدان پارس جنوبی و میدان‌های مشترک به کار خواهم گرفت.
آخرین روز کاری هفته دوم آذر ماه ۹۳، بیژن زنگنه به پارس جنوبی آمد تا بار دیگر در پنجمین سفر خود به عسلویه وضعیت طرح‌های اولویت‌دار را مورد ارزیابی قرار دهد. او در همان ساعات اولیه صبح راهی سکوی b۱۲ طرح توسعه فاز ۱۲ شد. سکویی که مشعل آن لحظاتی پس از ترک وزیر روشن شد تا معلوم شود یکی از کلیدی‌ترین کلیدهای دولت تدبیر در دستان وزیر نفت کابینه آن دولت است.
طرح توسعه فاز ۱۲ به منظور برداشت روزانه ۳ میلیارد فوت‌مکعب گاز از مخزن پارس جنوبی طراحی شده و روزانه ۸۱ میلیون مترمکعب گاز شیرین و غنی به خط لوله ششم سراسری گاز کشور تزریق خواهد کرد؛ بزرگ‌ترین فاز در بخش ایرانی میدان گازی مشترک پارس جنوبی و معادل ۳ فاز استاندارد.
سفر پرنشاط و مفید
پس از روی کار آمدن دولت یازدهم و احراز ریاست جدید وزارت نفت به بیژن زنگنه، در سال ۹۲ بخش‌هایی از این طرح فعالیت خود را آغاز نموده است. سکوی A این فاز هم‌اکنون در حال تولید بوده و سکوی B و C این فاز در شرف اتمام است. زنگنه در سفر اخیر خود به عسلویه، با پرنشاط و مفید خواندن این سفر، در خصوص فعالیت‌های انجام شده در طرح‌های اولویت‌دار پارس جنوبی و فاز ۱۲ اظهار داشت: «فعالیت‌های عظیمی در بخش خشکی و دریا صورت گرفته است و تاکنون عرشه‌ها و چاه‌های مختلفی را در پارس جنوبی فعال کرده‌ایم و تا چند روز آینده به حدود ۸۰ میلیون تولید اضافه در پارس جنوبی خواهیم رسید. ظرف یک ماه آینده، علاوه بر فاز A۱۲ که اکنون در مدار تولید قرار دارد، فاز B۱۲ و C۱۲ نیز به بهره‌برداری می‌رسد.»
صرف بهینه انرژی در کشور
حال یکی از دغدغه‌های اصلی وزیر نفت حفظ و نگهداری و مصرف بهینه انرژی در کشور است. به نظر می‌رسد با توجه به برنامه‌ریزی دقیق وزارت نفت ظرف ۳ سال آینده تمامی فازهای پارس جنوبی وارد چرخه تولید و بهره‌برداری شود. به همین دلیل نگاه آینده نگرانه و دقیق آن وزارت‌خانه معطوف به حفظ چرخه تولید در جهت مصارف داخلی و ارزش آفرین از طریق ارتقا و حفظ جایگاه کلیدی انرژی کشور در عرصه بین‌الملل است. وزیر نفت در سفر اخیر خود این موضوع را جز اصلی‌ترین مسائل پیش روی وزارت نفت دانست و میزان مصرف سوخت در کشور را نگران کننده ارزیابی کرد: «علی‌رغم این‌که با زحمات زیاد و صرف هزینه‌ای بالغ بر ۱۰ میلیارد دلار این فازها به مدار آمده ما در مصرف گاز بسیار غیر اقتصادی عمل می‌کنیم. سرعت مصرف گاز کشور بالاست و اگر به این صورت پیش برویم ظرف سال‌های آینده باید تمام گاز تولیدی کشور را به صورت بی‌رویه صرف مصرف داخل کنیم.»
از دیدگاه وزیر نفت جایگاه پارس جنوبی در میدان انرژی کشور و جهان جایگاهی ممتاز است: «میدان گازی پارس جنوبی چیزی بی‌همتا و غیر قابل تکرار در تاریخ آفرینش بشر در جهان است». او خطاب به مردم به خصوص مصرف کنندگان خانگی اعلام کرد که در مصرف گاز صرفه‌جویی کنند تا دچار مشکل گازرسانی نشویم. به گفته وزیر نفت: «ما بیش از یک پارس جنوبی در کشور نداریم».